Wondzorg bij (sport)ongevallen

Recent heb ik helaas heel wat ervaring opgedaan wat dit onderwerp betreft. Mijn aanrijding op training leverde me onder andere 2 grote vuile wonden in mijn aangezicht op. Gelukkig weet ik als apotheker heel goed hoe je die best verzorgt, al moet ik ook toegeven dat ik nog wel wat bijgeleerd heb ook. Omdat ik in de apotheek vaak nog veel misverstanden hoor op vlak van wondzorg, geef ik je hier mijn tips mee! Al hoop ik dat je ze natuurlijk niet nodig hebt!

• Een nieuwe schaafwonde altijd eerst spoelen en reinigen met (fysiologisch) water of een specifieke wondspoeling zoals Flamirins of Prontosan.
• Vuile wonden kunnen worden uitgewassen met Iso-betadine zeep. Deze breng je eerst rechtstreeks aan op de huid en breng je dan pas in contact met water, waardoor het begint te schuimen. Goed wrijven tot wanneer het bruine schuim wit gekleurd is
• Dep de wonde droog met een steriel compres of met een propere (hand)doek. Gebruik nooit watten of andere dingen die kunnen pluizen!
• Ontsmetten doe je met
  • een kleurloos ontsmettingsmiddel op waterbasis: bij voorkeur Chloorhexidine
  • Iso-betadine dermicum bij wonden met (grote kans op) infectie. Iso-betadine is bruin gekleurd en zal dus wel de visuele opvolging van de wonde wat bemoeilijken
• VOCHTIGE WONDHELING IS CRUCIAALVOOR EEN MOOIE GENEZING!! Breng een hydraterende wondgel aan of gebruik een hydrocolloïd verband:
  • Hydraterende wondzalf: Flaminal Hydro, Lamiderm creme – gebruik eventueel een herbruikbare Mepitel matrix om de zalf langer en beter ter plekke te houden
  • Hydrocolloid verband: Lomatuell Pro (steriel verpakt) – hierbij hoef je geen gel of zalf te gebruiken, het compres is gelvormend en doet zelf het nodige
  • Geeft de wonde veel vocht af? Gebruik Suprasorb verband – dit gaat het exsudaat van de wonde absorberen
• Dek de wonde af met een steriel compres en bevestig met een hypo-allergene pleister. Laat je wat deze pleister betreft adviseren door jouw apotheker om de beste soort te vinden voor de locatie en grootte van de wonde. Wanneer je enkel zalf (en dus geen Mepitel matrix of hydrocolloïd verband) gebruikt, kies je best voor een niet-inklevend compres om de wonde af te dekken.
• Ook post-operatieve pleisters kunnen gebruikt worden om de wonde af te dekken. Deze zijn sowieso niet-inklevend. Hier hoef je dus geen compres meer te gebruiken.
• Verzorg een verse wonde 2x per dag (in het gezicht zelfs 3x per dag indien mogelijk) – eens de wondheling in een verder stadium zit, kan je het verband 24h of zelfs wat langer laten zitten. Wanneer het verband vuil wordt, er bloed of wondvocht doorheen komt: opnieuw verzorgen!
• Krijgt jouw schaafwonde een gelige film eroverheen? Dit is een teken van infectie! Gebruik Iso-betadine zeep om de wonde te wassen en breng nadien Prontosan oplossing of wondgel aan en laat deze een kwartier inweken. Verwijder nadien de losgeweekte biofilm met een steriel compres. Verzorg de wonde nadien zoals hierboven beschreven
• Wanneer het geen open wonde (meer) is, kan je overgaan naar intensieve hydratatie van het letsel: gebruik Avene Cicalfate herstellende creme om de schaafwonde mooi te laten helen. Wrijf de creme gerust goed in, die massage is ook belangrijk om de normale soepele huidtextuur terug te krijgen!
• Gebruik gedurende minstens 1 jaar heel intensief zonnebescherming met SPF50. De zon heeft een enorm slechte invloed op de heling van wonden en littekenvorming. Dus wanneer je geen litteken wil overhouden, is het heel belangrijk om dagelijks SPF50 te gebruiken, ook op niet-zonnige dagen!